بلاگ

حتما کلمه جی پی اس رو زیاد شنیدید ولی معنایی لغوی  شو میدونید؟

جی پی اس مخفف Global Positioning System است که به معنای سیستم موقعیت‌یاب جهانی می‌باشد. این سیستم یک سامانه ناوبری ماهواره‌ای است که برای تعیین موقعیت جغرافیایی استفاده می‌شود.

ناوبری؟ موقعیت جغرافیایی ؟!  یعنی چی؟

به زبان ساده  بخوام بگم ،جی پی اس یک سیستم است که با کمک ماهواره‌ها، موقعیت شما را روی نقشه نشان می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا مسیر خود را پیدا کنید.

اساس کابرد چی پی اس :

جی پی اس یک سامانه موقعیت‌یابی جهانی است که با استفاده از ۲۴ تا ۳۲ ماهواره در مدار میانی زمین کار می‌کند. این ماهواره‌ها سیگنال‌های رادیویی با فرکانس بالا ارسال می‌کنند که شامل اطلاعات زمان و مکان هستند. گیرنده‌های جی پی اس این سیگنال‌ها را دریافت کرده و با محاسبه اختلاف زمانی بین ارسال و دریافت سیگنال، فاصله خود از ماهواره‌ها را تعیین می‌کنند. برای تعیین موقعیت دقیق، حداقل سیگنال از سه ماهواره مورد نیاز است، اما برای دقت بیشتر و تعیین ارتفاع، سیگنال از چهار ماهواره استفاده می‌کند.

جی پی اس از چه چیزی تشکیل شده ؟!

بخش فضایی (Space Segment)

ماهواره‌ها: جی پی اس شامل ۲۴ تا ۳۲ ماهواره در مدار میانی زمین است که سیگنال‌های رادیویی را ارسال می‌کنند

وظیفه: این ماهواره‌ها اطلاعات زمان و موقعیت خود را به زمین ارسال می‌کنند.

بخش کنترل (Control Segment)

ایستگاه‌های کنترل زمینی: این بخش شامل ایستگاه‌های کنترل زمینی است که در نقاط مختلف جهان قرار دارند و وظیفه آنها نظارت بر ماهواره‌ها و تصحیح داده‌ها است.

وظیفه: این ایستگاه‌ها اطمینان حاصل می‌کنند که ماهواره‌ها به‌درستی در مدارهای خود قرار دارند و داده‌های دقیق را ارسال می‌کنند.

بخش کاربری (User Segment)

گیرنده‌های جی پی اس: این بخش شامل انواع گیرنده‌های جی پی اس است که سیگنال‌های ماهواره‌ای را دریافت و پردازش می‌کنند تا موقعیت جغرافیایی را محاسبه کنند.

وظیفه: این گیرنده‌ها در دستگاه‌های مختلف مانند تلفن‌های هوشمند، دستگاه‌های تلماتیک و ساعت‌های مچی استفاده می‌شوند و اطلاعات موقعیت‌یابی را به کاربر ارائه می‌دهند.

انواع  چی پی اس نقشه بردای:

جی پی اس تک فرکانس:این نوع از جی پی اس‌ها قدیمی‌ترین نوع هستند و فقط سیگنال فرکانس L1 را دریافت می‌کنند. آنها دیگر به‌طور گسترده استفاده نمی‌شوند.

جی پی اس دو فرکانس:این جی پی اس‌ها علاوه بر فرکانس L1، سیگنال فرکانس L2 را نیز دریافت می‌کنند. با این حال، به دلیل دقت کم‌تر، کمتر استفاده می‌شوند.

جی پی اس مولتی فرکانس یا چند فرکانس: این جی پی اس‌ها سیگنال‌های L1، L2 و L5 را دریافت می‌کنند و برای نقشه‌برداری دقیق بسیار مناسب هستند. آنها دقت و سرعت بالاتری دارند.

جی پی اس Static GPS Baseline: این سیستم برای یافتن موقعیت ایستایی بر مبنای مبدا استفاده می‌شود و برای جمع‌آوری اطلاعات مختصات جغرافیایی دقیق کاربرد دارد.

 جی پی اس RTK :این سیستم از یک ایستگاه بیس و یک یا چند روور تشکیل شده و برای موقعیت‌یابی دقیق در زمان واقعی استفاده می‌شود.

جی پی اس Continuously Operating Reference Stations (CORS): این سیستم شامل ایستگاه‌های مرجع بدون وقفه است که برای پروژه‌های بزرگ عمرانی و استخراج معدن استفاده می‌شود.

جی پی اس ایستگاهی یا GNSS Base Station:این ایستگاه‌ها نقش مهمی در دقت و کارایی سیستم‌های مبتنی بر جی پی اس دارند و برای کالیبره کردن سایر دستگاه‌ها استفاده می‌شوند.

کاربردهای جی پی اس در نقشه برداری  

جی پی اس در نقشه برداری :

نقشه‌برداری سینما تیکی: جی پی اس در تهیه نقشه‌های دقیق از زمین برای سینما تیکی استفاده می‌شود.

فتوگرامتری: جی پی اس در فتوگرامتری بدون کنترل زمینی و به‌صورت REAL-TIME استفاده می‌شود.

انبوه‌سازی شبکه ژئودتیک: جی پی اس برای انبوه‌سازی شبکه ژئودتیک و ایجاد مدل‌های سه‌بعدی استفاده می‌شود.

نقشه‌برداری کارامتری: جی پی اس در نقشه‌برداری کارامتری برای تهیه نقشه‌های دقیق از مناطق مختلف استفاده می‌شود.

برنامه‌ریزی ساخت سازه‌های حساس: جی پی اس برای برنامه‌ریزی دقیق ساخت سازه‌های حساس آبی و زمینی مانند پل‌ها و سدها استفاده می‌شود.

تهیه نقشه‌های هیدروگرافی دقیق: جی پی اس به تهیه نقشه‌های دقیق از عمق آب و توپوگرافی زیر آب کمک می‌کند. این نقشه‌ها برای دریانوردان و سازندگان پل‌ها و سکوهای نفتی بسیار مهم است.

هشدار به دریانوردان: جی پی اس به دریانوردان هشدار می‌دهد تا از تغییرات عمق و خطرات احتمالی در زیر آب آگاه شوند و از حوادث دریایی جلوگیری شود.

بررسی تغییرات هیدروگرافی: جی پی اس برای بررسی دقیق تغییرات هیدروگرافی در سواحل و آبراه‌ها استفاده می‌شود. این اطلاعات برای ساخت سازه‌های آبی و زمینی مانند پل‌ها و سدها ضروری است.

ناوبری دقیق: جی پی اس در ناوبری کشتی‌ها و قایق‌ها در سواحل و آبراه‌ها نقش مهمی دارد و به آنها کمک می‌کند تا مسیر خود را به درستی طی کنند.

تهیه نقشه یو تی ام: جی پی اس برای تهیه نقشه‌های یو تی ام (UTM) استفاده می‌شود که در ثبت سند ملک ضروری است. این نقشه‌ها مختصات دقیق ملک را مشخص می‌کنند و از تداخل با سایر املاک جلوگیری می‌کنند.

جانمایی پلاک ثبتی: جی پی اس در جانمایی پلاک ثبتی به کار می‌رود تا موقعیت دقیق ملک و همسایگان آن مشخص شود. این کار با استفاده از دستگاه‌های جی پی اس دو فرکانس انجام می‌شود که دقت چند سانتی‌متری دارد.

سامانه شمیم: جی پی اس در سامانه شمیم سازمان ثبت اسناد و املاک برای ثبت مختصات گوشه‌های زمین استفاده می‌شود. این سامانه به تهیه نقشه با دقت بالا کمک می‌کند و در ثبت سند ملک نقش مهمی دارد.

کاهش دعاوی ملکی: با استفاده از جی پی اس و تهیه نقشه‌های دقیق، دعاوی ملکی به دلیل اختلافات در حدود ملک کاهش می‌یابد.

نقشه‌برداری در مناطق مرتفع: جی پی اس امکان نقشه‌برداری از مناطق مرتفع را بدون نیاز به استقرار در بالاترین نقاط فراهم می‌کند.